- жаздыгүні
- үст.Жаз айлары мезгілі.
Қуралұлы А. Қазақ дәстүрлі медениетінің энциклопедиялық сөздігі.— Алматы: «Сездік-Словарь» . 2007.
Қуралұлы А. Қазақ дәстүрлі медениетінің энциклопедиялық сөздігі.— Алматы: «Сездік-Словарь» . 2007.
ажырғы — зат. Жауыр жылқының мойнына байлайтын ағаш әбзел. Мұны кейде жауыр ағаш деп те атайды. Жаздыгүні иығындағы не арқасындағы жараға қонған шыбынды қумақ болған жылқы жараны иекпен қағып, ушықтырып жібермес үшін оның мойнына ажырғы байлайды. Ажырғы… … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
алып терісі, жеп еті жоқ — (Монғ.) өте арық. Жаздыгүнгі малдың а л ы п т е р і с і, ж е п е т і ж о қ (Монғ.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
асы — 1 (Алм., Кег.; Қарақ.) қыр, биік үстірт. Аттар ауыл маңайында көрінбеген соң, а с ығ а шықтым. Жаздыгүні Алатаудың а с ы с ы нд а қар жатады (Алм., Кег.) 2 (ҚХР) күнәкар. А с ы болып құдайға олай деме («Сөз сан.») … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
дарұлтан — (Орал, Орда) мәсі. Жаздыгүні киіп жүруге д а р ұ л т а н ыңғайлы: әрі жеңіл, әрі салқын (Орал, Орда). Бұл біріккен сөз (дара+ұлтан) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
дәлдіз — (Маң., Маңғ.) дәліз, ауыз үй, кіре берістегі бөлме. Жаздыгүні көбінесе д ә л д і з д е отырамыз. Үйіміз үш бөлмелі, оның бірі – д ә лд і з (Маң., Маңғ.). [Парсыша даһлиз (даһлиз хана) кіре берістегі бөлме (Л. Буд., Ы)]. қ. дәліз, дәлез … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
дәлеңке — (Қост., Об.; Көкш.) алаң, ашық жер. Бұрын ауыл жаздыгүні бір д ә л е ң к е д е отыратын еді (Қост., Об.). Бұл – орыс тілінен енген сөз (делянка) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
жазғылық — (Ақт., Ырғ.; Рес., Орын.) жаз, жаздыгүні. Ж а з ғ ы л ы қ қ а ағаш үй артық қой, ауасы жақсы (Ақт., Ырғ.). Ж а з ғ ы л ы қт а да, қысқылықта да мал сойылмай тұрмайды (Рес., Орын.). Ж а з ғ ы л ы қ т а қырық күн шілде болады (Рес., Орын.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
жаздау — (Қарақ.) жайлау, жаздыгүні отыратын мекен, тұрақ, мал жайылымы. Біздің ел қазір ж а з д а у ғ а келіп қонды (Қарақ.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
жаздық — (Гур., Есб.) жаз, жаздыгүні. Ж а з д ы қ қ а күн ыссы бола берсе жұмыс жасала ма? Жантайып жатып көп іштім, ж а зд ы қ т ы ң шалшық көлінен (Махамбет, 42) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
жайдақ қора — (Шымк.: Түлк., Сайр.) қотан, жазда қой жататын төбесі ашық қора. Қой жаздыгүні ж а й д а қ қ о р а д а жатады (Шымк., Сайр.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі